Meentwaarde maakt de impact van gemeenschapsondernemingen zichtbaar

Fotograaf Peter van Beek

Waarom Meentwaarde?

In onze maatschappij spelen grote vraagstukken. Tegelijkertijd verandert de samenleving; de overheid trekt zich terug en actieve bewoners nemen meer zeggenschap over hun directe omgeving onder het moto 'we doen het zelf'.

In de vorm van initiatieven en gemeenschapsondernemingen pakken buurtgenoten samen de kans om een rol te spelen in de transitie van de samenleving.

Zij zijn op steeds meer gebieden actief: sociale samenhang, gemeenschapszorg, gemeenschapseconomie, duurzaamheid, natuur, wijkcultuur, informeel onderwijs, woningen, energie en landbouw.


Hun positie is echter zwak ten opzichte van de overheid en het bedrijfsleven, omdat de bijdrage van initiatieven aan het oplossen van de vraagstukken op deze gebieden te weinig wordt erkend.

Fondsen, gemeenten en initiatieven worstelen met de waardebepaling van de bijdrage van initiatieven.

Daarom is Meentwaarde gestart om vanuit het perspectief van actieve initiatieven laagdrempelige tools te ontwikkelen die de maatschappelijke waarde van actieve buurtgenoten zichtbaar maken. .

Werkwijze

Het Verhaal

Het verhaal is de kern van een initiatief. Buurtgenoten stoppen energie en tijd in een initiatief, omdat zij overtuigd zijn van dit verhaal. Ook in de communicatie met gemeenten en fondsen is een duidelijk narratief belangrijk.

De Gemeenschapspijlers

Op welke manier geeft het initiatief invulling aan 'gemeenschapspijlers'; de vraagstukken én kansen die het verschil maken in een wijk, buurt of gemeenschap.

De Meting

Meting van aanwezige data om de 'meentwaarde - uren' ( input ), vruchten ( output ) en voeding ( impact ) te bepalen.


Veel impactmetingen van buurtinitiatieven gaan over de bespaarde kosten, zoals de vermindering van formele zorg of de inzet van politie. Deze bespaarde kosten worden dan uitgedrukt in euro's. Dit zegt niets over het positieve effect op de maatschappij en gemeenschap.

Veel gemeenten en fondsen worstelen met het bepalen van de echte impact van een initiatief. Inmiddels is er echter voldoende bewijs over het positieve effect dat een gemeenschap heeft op de gezondheid en het welzijn van mensen in die gemeenschap (o.a. 'The power of clan', Stewart Wolf en John G. Bruhn, 1993 ).

Met Meentwaarde kijken wij niet naar de kostenbesparing, maar juist naar de opbrengst: hoeveel tijd (meentwaarde-uur) wordt zinvol besteed aan het bouwen van een sterke gemeenschap? Welke vruchten plukken buurtgenoten van deze uren en wat biedt dat aan voeding voor de gemeenschap?

Wat we doen

Meentwaarde meet de bijdrage van buurtinitiatieven aan de gemeenschap. Deze gegevens helpen fondsen, initiatieven en gemeenten keuzes te maken.

Hiervoor heeft Meentwaarde negen gemeenschapspijlers 'gebaseerd' op de behoeften van de gemeenschap en op bestaande wetenschappelijke literatuur. De meeteenheid die Meentwaarde hanteert, is meentwaarde-uur. Dit is een uur dat is besteed aan het bouwen van de gemeenschap. De meting gebeurt samen met het initiatief. Zo helpt Meentwaardehet initiatief de juiste gegevens te verzamelen en wordt samen aan het verhaal gebouwd.



Gemeenschapspijlers

Initiatieven moeten regelmatig verantwoordingsformulieren voor subsidies invullen of aantonen dat ze van waarde zijn voor de gemeente. Zo'n verantwoording of gesprek gaat negen van de tien keer alleen over de activiteiten van het initiatief en of deze binnen de beleidskaders passen.

De waardebepaling van Meentwaarde start vanuit het perspectief van de initiatieven door gemeenschapspijlers te formuleren. Dat zijn de onderwerpen die in de wijk, buurt of gemeenschap spelen en die mensen motiveren om een initiatief op te zetten. Hiermee sluiten Meentwaarde aan bij het brede spectrum aan initiatieven en hun holistische aanpak om de gemeenschap als geheel sterker te maken.


Wie zijn wij? 

Meentwaarde is een onderneming die is voortgekomen uit de samenwerking van Het Wijkpaleis in Rotterdam en ontwerpbureau Slijpstof. 

Het Wijkpaleis - de plek om het te maken

Het Wijkpaleis is een wijkonderneming midden in Rotterdam West. In het Wijkpaleis gaat het over maken. Maken in de betekenis van 'vervaardigen, creëren, fabriceren' én over 'het maken in het leven'. Het is een plek om van elkaar te leren

door samen te maken en te ondernemen. Door de heel verschillende gebruikers is er volop ruimte voor bijzondere ontmoetingen en kruisbestuiving. Karin, Floris en Marieke hebben ruime ervaring met het opzetten en bouwen van een sterke gemeenschap.


Slijpstof

Slijpstof maakt maatschappelijke thema's klein door hun experimentele ontwerpaanpak. Slijpstof verbetert bestaande oplossingen, verzint nieuwe concepten en helpt organisaties met hun vraagstukken op het gebied van circulariteit en duurzaamheid. Daarnaast heeft Slijpstof een werkplaats in het Wijkpaleis en draaien ze mee in het lokale Wijkpaleis Repair Café. Alex en Ludo zijn ingenieurs met ruime ontwerp ervaring.

De Meent

Een 12de eeuws begrip

De meent is de voorloper van hedendaagse initiatieven en gemeenschapsondernemingen.

De betekenis van meent is 'gemene gronden' en kwam vanaf de 12e eeuw voor in Nederland. De meent werd beplant, onderhouden of verzorgd door mensen die rond de meent woonden.


Door het gezamenlijke bezit, beheer en gebruik van de meent ontstond een sterke ge-meen-schap. De waarde van de meent bestond niet alleen uit oogst of begrazing van vee, maar ook uit hulp die men elkaar bood, sociale samenhang, zeggenschap en autonomie.

Meentwaarde benadert de waardebepaling van initiatieven zo breed mogelijk door alle aspecten van de meent te belichten, ook de bouw van de gemeenschap, het sociale weefsel.